Co obejmuje ubezpieczenie społeczne?
W skład ubezpieczeń społecznych wchodzą:
- emerytalne,
- rentowe,
- chorobowe,
- wypadkowe.
Dlaczego ubezpieczenia społeczne są ważne?
Mamy problem z oszczędzaniem na dalekie czasy i abstrakcyjne sytuacje, jak zdarzenia losowe, które wpływają na zdolność do pracy. Kto z nas oszczędza na emeryturę, która może będzie za 20, 30, 40 lat? Dlatego ubezpieczenia społeczne są ważne, byśmy mieli za co żyć na emeryturze i w czasie choroby. A o ich znaczeniu świadczy zapis w Konstytucji. Zgodnie z art. 67 „Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego”. W skrócie ubezpieczenie społeczne zabezpiecza nas na wypadek choroby, niezdolności do pracy i naszą starość.
O tym, jak dużą rolę odgrywają ubezpieczenia społeczne można się przekonać, doświadczając trudnej sytuacji. Gdy odprowadzasz składki do ZUS, możesz liczyć na wsparcie pieniężne. Oczywiście jest ono uzależnione od wysokości składek. Dlatego warto się im przyjrzeć, ile i na co płacisz co miesiąc będąc pracownikiem? Bo ile płaci przedsiębiorca, to każdy z nich raczej wie.
Dlaczego ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe?
Ubezpieczenia nie zawsze są obowiązkowe. To zależy od od sytuacji zawodowej, są one dobrowolne bądź obowiązkowe.
| Rodzaj ubezpieczenia | Umowa o pracę | Umowa zlecenie | Działalność gospodarcza |
| Emerytalne | Obowiązkowe | Obowiązkowe | Obowiązkowe |
| Rentowe | Obowiązkowe | Obowiązkowe | Obowiązkowe |
| Chorobowe | Obowiązkowe | Dobrowolne | Dobrowolne |
| Wypadkowe | Obowiązkowe | Obowiązkowe | Obowiązkowe |
Przy umowie o dzieło brak jest ubezpieczeń społecznych. Na zasiłku macierzyńskim obowiązkowe jest emerytalne i rentowe, a brak chorobowego i wypadkowego.
Jeśli pracujesz wyłącznie na umowę o dzieło, to nie obejmuje Cię żadne ubezpieczenie społeczne. Przy długotrwałej pracy na umowie o dzieło, rozwiązaniem jest dobrowolne ubezpieczenie społeczne.
Dlaczego ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe? Bo gdyby nie były, pewnie wiele osób by do nich nie przystąpiło.
Ile wynosi składka na ubezpieczenie społeczne?
Wysokość składek liczymy od przychodów, czyli pensji brutto. A procentowo wygląda to tak:
- ubezpieczenie emerytalne- 19,52% (płacimy po połowie z pracodawcą),
- ubezpieczenie rentowe- 8% (płacimy 1,5%, a pracodawca resztę),
- ubezpieczenie chorobowe- 2,45% (w całości pokrywa pracownik),
- ubezpieczenie wypadkowe- zmienne (do 31 marca 2022 roku wynosi 1,67%).
Czy można odliczyć składkę na ubezpieczenie społeczne?
Można odliczyć składki na ubezpieczenie społeczne w PIT, również od innego dochodu (przykład umowa o pracę bądź najem) niż prowadzona działalność, z której płacenie składek wynika. Odliczyć można składki zapłacone w roku kalendarzowym za siebie oraz za osoby współpracujące, obejmujące ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe.
Z odliczenia mogą skorzystać podatnicy rozliczający się
- na zasadach ogólnych,
- podatek jednolity 19% (liniowy),
- ryczałt od przychodów.
Odliczyć można wyłącznie składki, które faktycznie zostały opłacone w danym roku kalendarzowym, również te, które zostały zapłacone z opóźnieniem.
