Pandemia, wojna za wschodnią granicą, spowolnienie gospodarcze, w efekcie wzrost kosztów prowadzenia działalności uderzyły w przedsiębiorców na tyle, że część przestała opłacać składki do ZUS. Natomiast płatność po terminie wiąże się z konsekwencjami i rodzi wiele pytań wśród przedsiębiorców.
Jak obliczyć odsetki od zwłoki? Czy wysłać je osobnym przelewem? Czy ZUS rozłoży dług na raty? Między innymi na te pytania znajdziesz odpowiedź poniżej.
Kalkulator odsetek
ZUS podaje gotowy schemat obliczania odsetek od zaległości, jeśli składki płacisz po terminie. Natomiast na stronie udostępnia również kalkulator, który obliczy wysokość odsetek – zakładka Firmy, Rozliczenia z ZUS, po lewej stronie Kalkulator Odsetkowy dla Płatników Składek ZUS.
Chcesz obliczyć samodzielnie? Zastosuj schemat: zaległa kwota składki pomnożona przez liczbę dni wynikających z opóźnienia i przez roczną stawkę procentową odsetek za zwłokę (w 2024 r. 14,5 proc.), a następnie podzielone przez 365 x 100.
Jeśli wysokość zadłużenia wobec ZUS-u jest niższa niż 1% minimalnego wynagrodzenia, odsetki nie są naliczane. Obecnie, w 2024 roku, ta kwota to 43 zł. Odsetki są naliczane od 43,50 zł. Co istotne, po wyliczeniu kwoty odsetek należy ją zaokrąglić.
Jednoosobowe działalności i małe firmy, które nie posiadają osobowości prawnej zobowiązane są do uiszczania składek w terminie do 20. każdego miesiąca.
Sankcje ZUS za brak terminowej wpłaty
ZUS dysponuje różnymi narzędziami i jak informuje na swojej stronie, wobec nieterminowych przedsiębiorców może wykorzystać sankcje i środki dyscyplinujące. Zatem odsetki to niejedyny dodatkowy koszt, który ma działać motywująco na przedsiębiorców.
Kara grzywny
Zakład Ubezpieczeń społecznych nakłada kary pieniężne, m.in. za:
- niepłacenie składek w terminie,
- niezłożenie deklaracji rozliczeniowych w określonym terminie,
- dostarczanie dokumentów rozliczeniowych w formie innej niż wskazuje na to prawo,
- brak prowadzenia dokumentacji rozliczeniowej.
Wysokość kary to do 5 tys. zł – opłacanie składek po terminie może słono kosztować.
Odsetki
Wspomniane odsetki od zaległości należy doliczyć do miesięcznych składek i wysłać je jednym przelewem. Jeśli wykonasz płatność za składki, to jej część zostanie przeksięgowana na poczet długu. I znów pozostanie nieuregulowana należność. Odsetki powinny być obliczone od dnia następującego po terminie wpłaty do dnia wpłaty gotówki/przelewu – weź pod uwagę, że przelew może dotrzeć kolejnego dnia roboczego.
Sprawdź na ZUS PUE czy kwota, którą przelejesz pokryła kwotę składek oraz należności wynikających z odsetek. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z doradcą z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Stosunkowo szybką drogą jest formularz kontaktowy, jeśli nie masz cierpliwości oczekiwać na infolinii.
Opłata dodatkowa
Kolejne pieniądze, które popłyną z firmowego konta do ZUS-u w ramach kary to wymierzenie opłaty dodatkowej. Karę ZUS nakłada nie tylko, gdy nie została uregulowana płatność wynikająca ze składek, lecz również, gdy wpłynęła za niska kwota. Opłata dodatkowa wynosi 100% nieopłaconej składki.
Opłata ma formę decyzji administracyjnej i jeśli się z nią nie zgadzasz, to pozostaje udanie się z tą sprawą do sądu.
Postępowanie egzekucyjne
Rekordzista ma zadłużenie w ZUS-ie sięgające milionów złotych, a średnie długi to ponad 30 tys zł i ZUS nie jest wobec niech bezradny. Ma w rękach kolejne narzędzie jakim jest postępowanie egzekucyjne. W ten sposób ściąga niezapłacone składki, ale też odsetki, wspomnianą wcześniej opłatę dodatkową i koszty związane z upomnieniami.
Zabezpieczenie na majątku
Konsekwencją niepłacenia składek może być podjęcie przez ZUS kolejnych działań, pod postacią ustanowienia hipoteki na nieruchomości i zastawu skarbowego na pojazdach i zbywalnych prawach majątkowych.
Inne konsekwencje
Jeśli odprowadzasz składki nie tylko za siebie, lecz również za pracowników i na ich konta w ZUS nie wpływa część pokrywana z ich wypłaty, organ może zgłosić popełnienie przestępstwa. Jest to zagrożone grzywną, ograniczeniem wolności i pozbawieniem wolności.
Konsekwencją bardzo złej sytuacji finansowej płatnika składek jest również możliwość złożenia przez ZUS wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy.
Długi w ZUS – co zrobić?
Najlepiej spłacić, co jest rzeczą oczywistą, ale nie zawsze sytuacja finansowa umożliwia ich spłatę. Przedsiębiorca ma jednak pewne możliwości działania. Najważniejszą kwestią jest próba porozumienia się co do spłaty zadłużenia, bo to zatrzymuje rosnące każdego dnia odsetki.
Rozłożenie długu na raty
To jedna z najrozsądniejszych dróg. Jeśli wiesz, że nie dasz rady spłacić zadłużenia w całości w najbliższym czasie, spróbuj porozumieć się z ZUS-em. Na raty rozłożysz: niepłacone składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych, naliczone odsetki, opłatę dodatkową i pozostałe koszty, przykładowo upomnienia.
ZUS przestanie naliczać odsetki po dniu wpłynięcia wniosku. Jeśli takowe się toczy, to zostanie wstrzymane postępowanie egzekucyjne. Do zapłaty będzie opłata prolongacyjna – wynosi ona 50% stawki odsetek w momencie podpisania umowy.
O ilości rat i wysokości decyduje ZUS, zatem nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, na ile rat można rozłożyć dług w ZUS. W przypadku zmiany sytuacji finansowej istnieje opcja podpisania aneksu do umowy i spłacania większej bądź mniejszej kwoty. Warto też pamiętać, że nie każda decyzja jest pozytywna, a co za tym idzie w przypadku odmowy, należy spłacić całość wraz z odsetkami bądź dług będzie coraz większy.
Czy umorzenie długu w ZUS jest możliwe?
W teorii tak, ale w praktyce bardzo rzadko się zdarza. Dlatego nie ma co liczyć na to, że ZUS się zlituje i umorzy zadłużenie. Dłużnik musiałby udowodnić, że spłacając zadłużenie pozostanie bez pieniędzy.
Po jakim czasie przedawniają się długi w ZUS
Zadłużenie w ZUS może się przedawnić. Okres przedawnienia wynosi 5 lat, liczony od dnia wymagalności – terminu wpłaty składek. Natomiast bieg przedawnienia może być przerwany bądź zawieszony. Wśród takich sytuacji są: ogłoszenie upadłości dłużnika, podpisanie umowy z ZUS-em o rozłożeniu na raty, rozpoczęcie postępowania egzekucyjnego.
Jeśli już dziś wiesz, że Twoja sytuacja w firmie jest zła, kup czas, składając wniosek w ZUS o odroczenie płatności składek.
