Ryczałt ewidencjonowany
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych polega na odprowadzaniu do Urzędu Skarbowego określonej części przychodów. Obecnie jest to atrakcyjna opcja rozliczania działalności. Dlaczego? Jednym z głównych argumentów jest sposób naliczania składki zdrowotnej. W przypadku ryczałtu, od 2022 roku wysokość miesięcznej składki zdrowotnej jest uzależniona od rocznego przychodu oraz od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego. W roku 2025 obowiązują trzy progi przychodów rocznych, które determinują wysokość składki zdrowotnej:
- Dla przychodów do 60 000 zł rocznie – 461,66 zł miesięcznie.
- Dla przychodów od 60 000 zł do 300 000 zł rocznie – 769,43 zł miesięcznie.
- Dla przychodów powyżej 300 000 zł rocznie – 1 384,97 zł miesięcznie.
Kolejna kwestia to stawki podatku ryczałtowego, które są zróżnicowane w zależności od rodzaju działalności. Przykładowo, dla branży medycznej (świadczenie usług w zakresie opieki zdrowotnej) obowiązuje stawka 14%. W przypadku branży IT, stawki są bardziej złożone i mogą wynosić od 8,5% do 17% w zależności od konkretnych usług (np. 8,5% dla pomocy technicznej i doradztwa, 12% dla tworzenia oprogramowania, 17% dla wolnych zawodów jak tłumacze). Ze względu na złożoność stawek w IT, zaleca się konsultację z doradcą podatkowym w celu ustalenia właściwej stawki PKWiU dla świadczonych usług.
Ta forma opodatkowania ma wiele zalet, jednak warto też wiedzieć, że ryczałtowcy nie mogą rozliczyć się wspólnie z małżonkiem, ani nie przysługuje im ulga na dzieci. Natomiast przysługują im inne ulgi, np. na internet (do 760 zł rocznie), termomodernizacyjna (maksymalnie 53 000 zł, a dla małżeństwa 106 000 zł, z uwzględnieniem aktualnych zasad dotyczących kwalifikowanych wydatków). Należy pamiętać, że ulga badawczo-rozwojowa nie przysługuje podatnikom rozliczającym się ryczałtem. Wspominana w artykule „ulga mieszkaniowa” najprawdopodobniej odnosi się do ulgi termomodernizacyjnej.
Kolejną zaletą jest możliwość obniżenia podstawy opodatkowania, czyli w przypadku ryczałtowców przychodu, o 50% zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Maksymalna miesięczna składka zdrowotna na ryczałcie w roku 2025 wynosi 1 384,97 zł.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wybrać mogą między innymi osoby otwierające jednoosobową działalność gospodarczą. Warunkiem korzystania z tej formy opodatkowania w kolejnych latach, jest przychód o wartości nie przekraczającej 2 000 000 euro (co w 2025 roku stanowi 8 569 200 zł). Z możliwości opodatkowania ryczałtem wykluczone są niektóre działalności oraz przedsiębiorcy, którzy świadczą usługi dla byłego bądź obecnego pracodawcy (z pewnymi wyjątkami). Nowi przedsiębiorcy rozpoczynający działalność w 2025 roku mogą wybrać ryczałt bez względu na wysokość przychodów w poprzednim roku.
Wybierając ryczałt, nie ma konieczności składania oświadczenia każdego roku o chęci korzystania z tej formy opodatkowania. Ryczałt stosowany jest od dnia, w którym wpłynął pierwszy przychód, pod warunkiem spełnienia warunków do jego stosowania. Podatnicy, których przychody w poprzednim roku przekroczyły 300 000 zł i którzy chcą przez cały rok opłacać składkę zdrowotną w najwyższej kwocie, powinni złożyć odpowiednią deklarację w dokumentach rozliczeniowych za styczeń.
Zasady ogólne i podatek liniowy
Wybierając ogólne zasady opodatkowania, wpłaca się do Urzędu Skarbowego podatek od dochodu – nie od przychodu, jak w przypadku ryczałtu. Dochód to inaczej zysk, czyli różnica pomiędzy wszystkimi przychodami, a kosztami firmy. Na przykład: pośrednik kupuje towar od producenta w cenie 18 zł, a sprzedaje klientom za 20 zł. W przypadku ryczałtu ewidencjonowanego musiałby zapłacić podatek od całego przychodu, czyli 20 zł (przy stawce np. 8,5% to 1,70 zł). Jeśli jednak wybrał zasady ogólne, to wpłaci do Urzędu podatek jedynie od swojego zysku, czyli od 2 zł.
Dochód, od którego odprowadza się podatek, wskazywany jest przez Księgę Przychodów i Rozchodów (w skrócie KPiR), którą należy prowadzić. Jest to już kompletna ewidencja wszelkiej sprzedaży, jak i każdego zakupu. Nie stanowi to problemu w przypadku korzystania z księgowości internetowej. Możliwa jest również pełna księgowość obejmująca wszystkie wydarzenia finansowe przedsiębiorstwa, lecz wymagana jest ona dopiero przy osiągnięciu pułapu ok. 2 000 000 euro przychodu rocznie – jeśli dokona tego Twoja firma, to zatrudnienie księgowej nie powinno stanowić problemu…
Wybierając ogólne zasady opodatkowania można zdecydować się na skalę progresywną lub podatek liniowy.
Jeśli chodzi o progresywną skalę podatkową, to obecnie obowiązują dwie stawki: 12% oraz 32%. Ta większa ma zastosowanie jedynie od dochodów przekraczających kwotę 120 000 zł w skali roku (10 tysięcy miesięcznie). Skala podatkowa to obecnie najbardziej popularna forma opodatkowania działalności gospodarczej, a w szczególności właśnie małych przedsiębiorstw. Choć nowe przepisy sprawiają, że części firm zdecydowanie bardziej opłaca się ryczałt. W roku 2025 obowiązuje kwota wolna od podatku w wysokości 30 000 zł oraz kwota zmniejszająca podatek wynosząca 3 600 zł.
Podatek liniowy. Wybierając liniowy podatek dochodowy płaci się go w wysokości 19%, traci się większość ulg podatkowych i możliwość rozliczania się wraz z małżonkiem, a także oznacza rezygnację z kwoty wolnej od podatku. W związku z tym trzeba naprawdę sporo zarabiać, aby taki wybór opłacał się bardziej, niż skala progresywna. Niekiedy podatek liniowy może też się opłacać, gdy oprócz działalności jesteśmy również zatrudnieni na etacie – wówczas z etatu rozliczamy się skalą i korzystamy z ulg, kwoty wolnej itd., a z działalności rozliczamy się liniowo i nie wpadamy na drugi próg podatku 32%. W przypadku podatku liniowego, składka na ubezpieczenie zdrowotne w roku 2025 wynosi 4,9% dochodu, z rocznym limitem odliczenia zapłaconych składek w wysokości 12 900 zł.
Raz dokonana decyzja obowiązuje przez cały rok kalendarzowy. Zmiany formy opodatkowania można dokonać do 20 stycznia roku, w którym ma obowiązywać wybrana forma opodatkowania.
Wpłacanie zaliczek na podatek dochodowy
Jeszcze dwa słowa w kwestii opłacania podatku dochodowego. Co miesiąc na konto Urzędu Skarbowego przedsiębiorca wpłaca zaliczkę na podatek dochodowy. Musi nastąpić to zawsze do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozliczanym. Nie istnieje przy tym obowiązek składania deklaracji podatkowej – w roku 2007 zniesiono konieczność comiesięcznego przesyłania dokumentu PIT-5. Wystarczy jedynie wpłacić odpowiednio wyliczoną kwotę podatku, a dokumentację należy zachować dla siebie.
Do wpłacania podatku służy specjalny numer konta – inny dla każdego podatnika. Aby go poznać, należy przejść do generatora mikrorachunku podatkowego i podać w nim swój NIP. Na otrzymany w ten sposób numer rachunku należy wpłacać każdy rodzaj podatku – zarówno dochodowy, jak i np. VAT.
Przy tej okazji warto również dowiedzieć się czym jest czynny żal – może się przydać w razie niezapłacenia podatku w terminie…
