Podatek dochodowy PIT – podstawowe informacje

Co to podatek dochodowy PIT?

PIT to podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym m.in. od przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Obowiązkowym podatkiem od całości dochodów objęte są wszystkie osoby fizyczne, które mieszkają na terenie Polski. W przypadku osób przebywających poza granicami, opodatkowaniu podlegają tylko dochody osiągane na terenie Polski. I jest to tzw. ograniczony obowiązek podatkowy.

Podatek dochodowy od osób fizycznych płacą nie tylko prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, ale też wspólnicy spółek (jawnej, jawnej od osób fizycznych i cywilnej) pod pewnymi warunkami.

Czym różni się przychód od dochodu?

Przychód i dochód oraz koszty uzyskania przychodu to trzy podstawowe pojęcia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zdarza się, że pierwsze dwa bywają używane zamiennie do określenia tego samego, czyli zarobków. Natomiast między przychodem a dochodem jest diametralna różnica.

Przychód jest to łączna wartość ze sprzedaży towarów i usług w danym okresie rozliczeniowym. Bez względu na to, czy przedsiębiorca faktycznie otrzymał płatność. Są z niego wyłączone: zwrócone towary, bonifikaty i skonta. W przypadku płatników VAT jest to wartość netto, czyli jeśli sprzedamy miesięcznie towary na kwotę 20 tys. zł, przychód wyniesie 15 400 zł (4600 zł to VAT).

Dochód to przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu. To on jest miarą kondycji finansowej firmy. Jeśli koszty są bliskie przychodowi, to dochód jest niemal zerowy. Natomiast gdy są wyższe niż przychód, mamy do czynienia ze stratą.

Dochód dzieli się na:

• dochód brutto – jest to przychód pomniejszony o koszty, ale przed opodatkowaniem,
• dochód netto – jest to realny zysk przedsiębiorcy, czyli przychód pomniejszony o koszty oraz uwzględniający podatek dochodowy.

Dochód netto jest najlepszym wskaźnikiem sytuacji finansowej firmy, ale też osób fizycznych.

Koszty uzyskania przychodu – co to?

Każdy przedsiębiorca ponosi koszty związane z uzyskaniem przychodu. Przykładowo, płaci za wynajem biura, media, ponosi opłaty za księgowość czy paliwo. Zgodnie z definicją, koszty uzyskania przychodu to nakłady finansowe, dzięki którym możliwe jest prowadzenie działalności gospodarczej. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, w art. 22 ust. 1 precyzuje, że są to wydatki nie tylko po to, by osiągnąć przychód, ale również zachować i zabezpieczyć źródło przychodów.

Podatek dochodowy – rodzaje opodatkowania

Każdy przedsiębiorca może wybrać formę opodatkowania. Rodzaje opodatkowania:

• na zasadach ogólnych,
• podatek liniowy,
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Czym są zasady ogólne?

Jest to jedna z najczęściej wybieranych przez przedsiębiorców form opodatkowania. Warto też wiedzieć, że jeśli przedsiębiorca nie zgłosi w urzędzie formy opodatkowania, to rozliczenie na zasadach ogólnych jest automatycznie przydzielone.
Decydując się na opodatkowanie na zasadach ogólnych przedsiębiorca zapłaci podatek w wysokości 12% bądź 32%, co zależy od wysokości dochodu uzyskanego w ciągu roku podatkowego. Przedstawia się to tak:

• Do kwoty 120 tys. zł 12% pomniejszone o kwotę zmniejszającą podatek, która wynosi 3600 zł.
• Powyżej kwoty 120 tys. 32% plus 10 800 zł (co stanowi podatek 12% z kwoty 120 tys. zł minus kwota zmniejszająca podatek).

Dla kogo podatek liniowy?

Wybierając tą formę opodatkowania, przedsiębiorca bez względu na osiągnięty dochód, zapłaci podatek w wysokości 19%. To rozwiązanie opłaca się przede wszystkim przedsiębiorcom, których dochody nie są niższe niż 160 tys. zł w roku podatkowym.
Decydując się na podatek liniowy, warto wiedzieć kilka rzeczy:

• nie można rozliczyć się z małżonkiem,
• nie można skorzystać z ulg wynikających z rozliczenia jako samotny rodzic.

Ograniczeniem w wyborze podatku liniowego jest praca na rzecz byłego bądź obecnego pracodawcy. Jeśli przedsiębiorca świadczy usługi na jego rzecz, to nie może rozliczać się wówczas podatkiem liniowym w tym roku podatkowym. Chodzi tu o wykonywanie pracy na podstawie umowy o pracę, a później świadczenie takich samych usług w ramach prowadzonej działalności. W przypadku, gdy fiskus to odkryje, przedsiębiorca automatycznie jest objęty opodatkowaniem na zasadach ogólnych przez cały rok podatkowy.

Podatek ryczałtowy – co to?

Ryczałt to uproszczona forma opodatkowania, w której wartość procentowa podatku zależy od charakteru działalności.

Z tej formy rozliczania firmy nie skorzystają wszyscy przedsiębiorcy. Wyłączeni są m.in.: przedsiębiorcy wykonujący działalność na rzecz byłego pracodawcy, opłacający w tym samym roku podatek w postaci karty podatkowej, zmieniający w ciągu roku formę opodatkowania oraz wyłączone są niektóre rodzaje działalności.

Ryczałt to podatek naliczany od przychodu (po odliczeniu wskazanych w ustawie wydatków), dlatego opłaca się przede wszystkim przedsiębiorcom, którzy nie ponoszą wysokich kosztów uzyskania przychodu. Wysokość podatku mieści się w przedziale od 2% do 17%.

Decydując się na ryczałt warto pamiętać, że nie można :

• rozliczyć się z małżonkiem,
• skorzystać z ulg, które należą się samotnym rodzicom,
• wykazać straty.

Podatek dla młodych na działalności gospodarczej

PIT dla młodych to zwolnienie osób do 26. roku życia z płacenia podatku dochodowego. Jednak obowiązują ograniczenia. Zwolnieniu podlegają przychody z umowy o pracę, nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, zlecenia. Zerowy pit obowiązuje tylko do ukończenia 26. roku życia. Z podatku zwolniony jest dochód do kwoty 85 528 zł.

Przedsiębiorcy mający mniej niż 26 lat rozliczają się oni zgodnie z wybraną formą opodatkowania. Podstawą takiego wyłączenia są obawy o nadużycia zawiązane z zakładaniem firm na młodych ludzi i tym samym unikanie podatków.

Co można odliczyć od podatku?

Przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych mogą odliczyć od podatku:

• ulgę na dzieci,
• składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne,
• podatek zagraniczny,
• wpłaty na IKZE,
• ulgi internetowe,
• ulgi rehabilitacyjne,
• ulgi związane z działalnością badawczo-rozwojową,
• ulgi termomodernizacyjne,
• ulgi wynikające z darowizn,
• ulgi w ramach IP BOX (wynalazki, patenty itd.),
• ulgi dla firm działających w specjalnych strefach inwestycyjnych.

Co to jest kwota wolna od podatku?

Kwota wolna od podatku oznacza, że dochód do jej wartości, jest zwolniony z podatku dochodowego. Co nie jest równoznaczne z brakiem konieczności złożenia rocznej deklaracji. Nie można o tym zapomnieć, że nawet jeśli podatek jest zerowy, pit należy złożyć.

Obecnie kwota wolna od podatku wynosi 30 tys. zł. Osoby, które osiągną zarobki do tej kwoty, nie zapłacą podatku.

Warto pamiętać, że podane wartości kwoty wolnej od podatku to nie jest dochód brutto ani netto, a podstawa obliczenia podatku. Oblicza się ją, odejmując od przychodu składki na ubezpieczenie społeczne oraz koszty uzyskania przychodów.

Zmiana formy opodatkowania

Formę opodatkowania na podatek liniowy bądź ryczałt można zmienić do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym firma odnotowała pierwszy przychód. Jeśli firma została zarejestrowana w lutym, ale pierwszy przychód przyniosła w sierpniu, to czas na zmianę formy opodatkowania jest do 20 września.

Formę opodatkowania można zmienić również na początku roku. W przypadku przedsiębiorców na karcie podatkowej czas mija 20 stycznia. Pozostałych 20 lutego.

Najwygodniej formę opodatkowania zmienić w CEIDG przez internet, korzystając z Konta Przedsiębiorcy na stronie biznes.gov.pl. Zalogujesz się korzystając z Profilu Zaufanego.