Co to jest VAT, czyli podatek od towarów i usług?
Value Added Tax, czyli w skrócie VAT, w dosłownym tłumaczeniu z języka angielskiego oznacza podatek od wartości dodanej, inaczej można rzec od wytworów pracy – produktów i usług.
Podatek VAT jest naliczany niezależnie od podatku PIT. Opodatkowane VAT są:
- usługi, towary w Polsce,
- eksportowane produkty,
- importowane produkty,
- nabycie produktów na terenie UE,
- dostawa produktów na obszarze UE.
Podatek VAT płacony jest przez sprzedawców i nabywców, jego wartość doliczana jest do kwoty netto towaru, usługi.
VAT a podatek dochodowy – jakie są różnice?
PIT i VAT to dwa różne podatki. Pierwsza z różnic: PIT płacą wszyscy, z VAT część przedsiębiorców jest zwolniona. PIT to podatek od dochodów, a VAT od sprzedawanych towarów i usług.
Stawki podatku VAT – jakie są?
Podstawowa stawka podatku VAT w Polsce w 2022 roku to 23%. Poza tym są także stawki obniżone, które wynoszą: 0%, 5%, 8%. Wysokość stawki jest uzależniona od sprzedawanych towarów bądź świadczonych usług.
Jak obliczyć podatek VAT?
Obliczenie podatku VAT zarówno jeśli chodzi o sprzedawane towary i usługi jak i rozliczenie z urzędem skarbowym nie jest rzeczą skomplikowaną. W pierwszym przypadku do kwoty netto każdego towaru przedsiębiorca dodaje 23% VAT (bądź obniżoną stawkę). Wystarczy pomnożyć kwotę netto przez 23%.
Rozliczając się ze skarbówką przedsiębiorca spotka się z dwoma pojęciami: podatek naliczony i podatek należny.
Podatek naliczony to podatek, który przedsiębiorca płaci wraz z nabywaniem towarów i usług. Podatek należny to podatek doliczany przez przedsiębiorcę do sprzedawanych towarów i usług – należy odprowadzić go do urzędu skarbowego. Natomiast aby od jednego towaru nie odprowadzono podatku kilka razy stosuje się odliczenie VAT.
Odliczanie VAT – jak to działa?
Działa tu prosty mechanizm. Od VAT należnego (wynikającego ze sprzedawanych przez przedsiębiorcę towarów) odejmuje się VAT naliczony (wynikający z faktur zakupowych przedsiębiorcy).
Przykład: przedsiębiorca szyje ubrania, sprzedaje spodnie po 100 zł + VAT = 123 zł cena netto z VAT. Ale żeby je uszyć kupuje materiał, nici, igły, guziki – na kwotę 50 zł netto, czyli 61,50 zł brutto. Podatek VAT na fakturze zakupowej wynosi 11,50 zł.
Zatem zaliczka do urzędu wynosi 11,50 zł, co wynika z działania: 23 zł (podatek należny) – 11, 50 zł (podatek naliczony) = 11,50 zł.
W sytuacji nadwyżki podatku naliczonego, przedsiębiorca otrzyma zwrot VAT. Konieczne jest złożenie wniosku w tym celu – urząd skarbowy sam od siebie tego nie zrobi.
Czy VAT jest kosztem?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami VAT nie jest kosztem, ale są wyjątki w których podatek VAT można odliczyć w kosztach.
Podatek VAT zakupowy rozliczany jest z należnym. Natomiast, jeśli jakaś faktura się spóźni, zagubi i nie obniżysz przez to VAT, to warto pamiętać, że jest na to nieco więcej czasu. Fakturę zakupową należy rozliczyć w okresie, w którym powstał obowiązek zapłacenia VAT sprzedawcy (nie wcześniej niż termin otrzymania faktury) bądź w trzech kolejnych miesiącach (przy rozliczaniu miesięcznym) albo w ciągu pół roku (dwa kwartały przy rozliczaniu kwartalnym). Poza tym przedsiębiorca może złożyć korektę deklaracji, ujmując fakturę zakupową za dany okres rozliczeniowy i tym samym obniżając podatek. Czas na złożenie korekty deklaracji to pięć lat, liczone od pierwszego dnia roku, w którym powstało prawo do niższego VAT.
Przedsiębiorca, który nie zdecyduje się na ujęcie faktury zakupowej, może ją zaliczyć do kosztów, natomiast kosztem będzie wyłącznie kwota netto na fakturze.
Od powyższego są wyjątki. Jednym z są nich przedsiębiorcy, którzy są zwolnieni z VAT i tym samym nie mogą go odliczyć. Taką fakturę zakupową, w tym podatek VAT, można ująć w kosztach uzyskania przychodu.
Czym jest VAT marża?
Faktury VAT marża to korzystny sposób naliczania podatku VAT dla przedsiębiorców i ich klientów. Z tej formy opodatkowania skorzystać może kilka rodzajów działalności, między innymi biura podróży i sprzedawcy antyków, towarów używanych (komisy), dzieł kolekcjonerskich.
Sprzedawca oblicza VAT od naliczonej marży – nie od wartości netto towaru/ usługi. Marża w VAT to różnica pomiędzy kwotą za jaką sprzedawany jest towar a ceną jaką zapłacił za niego sprzedawca, pomniejszona o podatek. Sprzedawca wystawiając fakturę VAT marża oblicza VAT od swojej prowizji, co jest korzystne dla obydwu stron transakcji.
